Khi bạn thích nghe nhạc...
Khi bị giới hạn bởi không gian và thời gian, bạn bị chậm mất một buổi biểu diễn của một dàn nhạc danh tiếng, hay đơn giản là bạn muốn nghe nhạc bất cứ khi nào bạn muốn. Audio ra đời để phục vụ nhu cầu chính đáng đó của bạn. Cả một nền công nghiệp Audio ra đời từ đó, bắt đầu từ chiếc máy quay đĩa đầu tiên phát minh bởi nhà khoa học nổi tiếng Thomas Edison với phát minh ra bóng đèn và làm chủ công ty General Electric lừng lẫy.
Chơi và hiểu để viết là 2 việc hoàn toàn khác nhau, và dưới đây, xin giới thiệu những trải nghiệm chung của một người am hiểu, đam mê và tâm huyết với nghiệp chơi audio. Bác Quafgiaf, phù thủy phối loa đất cảng. Các bài viết của bác Quafgiaf:
Thiết bị Audio theo khu vực địa lý sản xuất - Vài đặc điểm
Kính các bác,
Các cụ nhà ta vẫn thường nói : " Giỏ nhà ai, quai nhà ấy " hay " Con nhà tông chẳng giống lông cũng giống cánh " .. hay như tại gia các bác cũng dễ thấy con cái mình dù ít, dù nhiều luôn mang vài nét giống bố giống mẹ, giống ông, giống bà - từ lời ăn tiếng nói, cử chỉ, dáng đi, lối hành xử, cách suy nghĩ .. !!
Vận vào audio - QJ em nghĩ, mỗi hãng sản xuất thường định ra một chất âm của riêng mình và nói rộng ra thì tại mỗi quốc gia, mỗi khu vực các hãng sản xuất âm thanh thường có nhiều nét tương đồng, đặc điểm chung nào đó. Và từ đó mới có các nhận định chung về chất âm, sắc mầu của thiết bị âm thanh kiểu như : British Sound, Japanese Sound, American Sound, French Sound ...
Mỗi kiểu âm thanh lại có cái hay riêng của nó, phù hợp với những kiểu/gu nghe, thể loại âm nhạc khác nhau và sẽ phát huy hết thế mạnh của mình nếu như ta vận dụng nó đúng người, đúng việc, đúng vị trí.
Với mong muốn tập hợp, hệ thống hóa kiến thức của những người đi trước, nhận định, đánh giá của các bác đã kinh qua nhiều loại thiết bị và không loại trừ cả các bác có khi chỉ dùng một vài thiết bị nhưng lại có những hiểu biết rất sâu sắc !
Qua đây QJ em mong tất cả các bác, người ít, người nhiều - bằng thực tế đã trải qua hay hiểu biết của mình - cùng nhau thảo luận, chia sẻ để đưa ra những nhận định, đánh giá khách quan, trung thực về các thiết bị âm thanh được sản xuất tại các khu vực điển hình trên thế giới như Nhật bản, Mỹ, Canada, Đức, Đan mạch, Thụy sĩ, Pháp, Ý, Anh .. về các đặc điểm như kiểu âm thanh, thể loại nhạc thể hiện phù hợp, nổi trội, cách phối ghép thành công hay mặt mạnh, mặt yếu của thiết bị ...
Các bác cũng có thể chỉ ra đích danh đặc điểm, tính cách của thiết bị của một vài hãng sản xuất cụ thể nào đó mà mình biết, mình dùng !!
Sau một thời gian nghe ngóng, tìm hiểu và cho đến một ngày đẹp trời bỗng em có một suy nghĩ lẩn thẩn rằng liệu có một đặc tính chung nào đó giữa các thiết bị audio có chung một "gốc gác" hay "xuất xứ" không nhỉ ?
Có hay không có ?!
Từ lúc bước chân vào nghiện ngập - các bác cũng thế mà em cũng vậy - chúng ta đã được nghe không biết bao nhiêu đôi loa rồi ! Mà tại sao tự nhiên lại là Loa mà không là Amplifier, CDP, Cable .. ? Tại em đồ rằng Loa là thứ dễ cho ta thấy sự khác biệt hơn mấy thứ kia một chút. Vậy thì ta sẽ bắt đầu từ Loa.
Loa, một thứ quan trọng chứ chẳng phải chuyện chơi trong một bộ giàn âm thanh. Em thì em thấy ngắn gọn dù văn chương yên thâm hoặc đầy một bồ chữ trong bụng nhưng cái lưỡi nó mà hơi hơi ngắn một chút thì giao tiếp thấy nó cũng không được thật là thuận tiện. Và cùng một câu một chữ mà sao chú này vào trình sếp ký ngay còn anh kia thì rõ ràng là hồ sơ .. chưa chuẩn !
Các cụ nhà ta vẫn thường nói : " Giỏ nhà ai, quai nhà ấy " hay " Con nhà tông chẳng giống lông cũng giống cánh " .. hay như tại gia các bác cũng dễ thấy con cái mình dù ít, dù nhiều luôn mang vài nét giống bố giống mẹ, giống ông, giống bà - từ lời ăn tiếng nói, cử chỉ, dáng đi, lối hành xử, cách suy nghĩ .. !!
Vận vào audio - QJ em nghĩ, mỗi hãng sản xuất thường định ra một chất âm của riêng mình và nói rộng ra thì tại mỗi quốc gia, mỗi khu vực các hãng sản xuất âm thanh thường có nhiều nét tương đồng, đặc điểm chung nào đó. Và từ đó mới có các nhận định chung về chất âm, sắc mầu của thiết bị âm thanh kiểu như : British Sound, Japanese Sound, American Sound, French Sound ...
Mỗi kiểu âm thanh lại có cái hay riêng của nó, phù hợp với những kiểu/gu nghe, thể loại âm nhạc khác nhau và sẽ phát huy hết thế mạnh của mình nếu như ta vận dụng nó đúng người, đúng việc, đúng vị trí.
Với mong muốn tập hợp, hệ thống hóa kiến thức của những người đi trước, nhận định, đánh giá của các bác đã kinh qua nhiều loại thiết bị và không loại trừ cả các bác có khi chỉ dùng một vài thiết bị nhưng lại có những hiểu biết rất sâu sắc !
Qua đây QJ em mong tất cả các bác, người ít, người nhiều - bằng thực tế đã trải qua hay hiểu biết của mình - cùng nhau thảo luận, chia sẻ để đưa ra những nhận định, đánh giá khách quan, trung thực về các thiết bị âm thanh được sản xuất tại các khu vực điển hình trên thế giới như Nhật bản, Mỹ, Canada, Đức, Đan mạch, Thụy sĩ, Pháp, Ý, Anh .. về các đặc điểm như kiểu âm thanh, thể loại nhạc thể hiện phù hợp, nổi trội, cách phối ghép thành công hay mặt mạnh, mặt yếu của thiết bị ...
Các bác cũng có thể chỉ ra đích danh đặc điểm, tính cách của thiết bị của một vài hãng sản xuất cụ thể nào đó mà mình biết, mình dùng !!
Sau một thời gian nghe ngóng, tìm hiểu và cho đến một ngày đẹp trời bỗng em có một suy nghĩ lẩn thẩn rằng liệu có một đặc tính chung nào đó giữa các thiết bị audio có chung một "gốc gác" hay "xuất xứ" không nhỉ ?
Có hay không có ?!
Từ lúc bước chân vào nghiện ngập - các bác cũng thế mà em cũng vậy - chúng ta đã được nghe không biết bao nhiêu đôi loa rồi ! Mà tại sao tự nhiên lại là Loa mà không là Amplifier, CDP, Cable .. ? Tại em đồ rằng Loa là thứ dễ cho ta thấy sự khác biệt hơn mấy thứ kia một chút. Vậy thì ta sẽ bắt đầu từ Loa.
Loa, một thứ quan trọng chứ chẳng phải chuyện chơi trong một bộ giàn âm thanh. Em thì em thấy ngắn gọn dù văn chương yên thâm hoặc đầy một bồ chữ trong bụng nhưng cái lưỡi nó mà hơi hơi ngắn một chút thì giao tiếp thấy nó cũng không được thật là thuận tiện. Và cùng một câu một chữ mà sao chú này vào trình sếp ký ngay còn anh kia thì rõ ràng là hồ sơ .. chưa chuẩn !
Loa Anh và loa Pháp - Phở hay Hủ tíu?
Loa Tannoy Wesminter
Vậy em xin bắt đầu từ Loa và là từ loa Anh và loa Pháp !
Em cũng phải xin phép các bác trước là những bài viết này được thể hiện trên cơ sở "tầm nhìn", tầm nghe" hiện tại của em và em cũng xin phép rằng ý tứ được tiếp nối từ phần này nối tiếp sang phần khác vì làm sao em có thể trong phạm vi một bài viết mà liệt kê hết được những gì em thấy trong một thế giới rộng lớn này ! Mặt khác em cũng mong luôn nhận được ý kiến thảo luận, trao đổi chân thành của các bác để chúng ta cùng có được một cái nhìn tổng thể, khách quan cho chủ đề này.
Loa Anh
Có một lịch sử chế tạo lâu đời tại một quốc gia tư bản già cỗi của thế giới, loa Anh được phổ biến rộng không chỉ trong nước Anh, thuộc địa Anh, các nước nói tiếng Anh và trên toàn thế giới. Loa Anh hay có tiếng !! Nhưng hay là hay thế nào ?
Với cái nhìn cá nhân em thấy loa Anh trước hết thông thường nhỏ, gọn, dễ dàng trong kê kích, sắp xếp và sử dụng linh kiện, thiết bị trong nước/của mình là chính.
Loa Anh cũng thường có độ nhậy ở mức trung bình, vào tầm khoảng 86-90db (không kể mấy trường hợp đặc biệt như loa đồng trục Tannoy, Lowther..) và để phối ghép cho loa Anh thông thường tại chính quốc cũng hay sử dụng các bộ giàn có công suất khiêm tốn, chừng trên dưới 50W/kênh. Và với mấy yếu tố như vậy ta thấy nổi trội nhất trong thể hiện này là gì ?
Là dải trung - Mid !!
Loa Anh hay có tiếng ở dải trung với chất âm ấm áp, dễ nghe, mộc mạc, thật thà và hơi già dặn. Em đã có lần tranh luận cũng như giải thích với mấy người bạn rằng khi con người ta thật sự buồn người ta sẽ không nói nhanh ! cũng không cao giọng ! và đôi khi còn nói ngắt quãng, thậm chí không kiểm soát được ! Nghe một đôi loa Anh hay ta có cảm giác mình như một người từng trải (với Mid - em đang nói), chín chắn, ăn nói có chừng có mực, và cân nhắc ! Có phần nào của Đảng Bảo thủ Anh xuất hiện ở đây không nhỉ ? Em thử hình dung nó phần nào giống như một công chức có trách nhiệm, có xuất xứ từ một gia đình có giáo dục cơ bản, truyền thống và đã có chút danh ! Vậy nên không thể bạ cái gì cũng nói và nói lấy được.
Loa Anh - theo em - có ảnh hưởng khá nhiều từ chất giọng theo chuẩn BBC, kiểu như các dòng LS 3/5. Các bác sẽ gặp rất nhiều điều này và các biến thể của nó trong các dòng loa Anh từ thấp đến cao. Theo em đây là điều rất quan trọng !
Và theo chuẩn BBC này thì có được điều gì ? Đó là tính quảng đại và phổ thông, là Voice ai cũng nghe, cần nghe và phải nghe.
Và hay cho cái gì ? cho tiếng Anh, cho gu của người Anh - điều đầu tiên nhà sản xuất nghĩ tới !
Vậy tại sao nó nổi tiếng và phát triển khá rộng rãi trên sân chơi audio ? Vì lý do như em đã nói ở trên, vì tự thân nó hay và vì tiếng Anh .. quá phát triển !!
Mid nó hay như thế nào ? Mid của loa Anh hay nhất trong thể hiện vocal có chút tâm sự và tự sự, có sự trải nghiệm, kiểm soát, tiềm tàng (thể hiện ít hơn những gì mình ẩn chứa, là chỗ để cho chúng ta phát huy). Khá phù hợp với con người Á đông kín đáo, trầm lắng, ẩn chứa, tiềm tàng song cũng rất giản dị, chân thành. Đã lỡ trớn rồi em cũng xin tiếp, vậy điểm yếu là gì ? Theo em là sự linh hoạt, tươi trẻ trong chất giọng, sự lãng mạn, yêu đời, là sự bồng bột, ngất ngây của một người trẻ đang yêu. Tính nhẹ dạ của một cô gái vừa mới lớn - chi tiết hơn của cái này em xin trình bày cho phần .. Loa Pháp ở phía sau ah !
Một chút thêm cho Twetter và Bass của loa Anh.
Như nhận thấy - phổ thông cho loa Tép của Anh được sử dụng tép dome lụa. Và cách bố trí phân tần cộng kết cấu thùng loa... là món em..không biết ! nhưng cũng thật ấm áp - theo em ! và dễ chịu ! Em thì đồ rằng nó có cắt xén chút chút phần cao để hy sinh cho mid, để lợi mid . ! Nhưng nghe kỹ thì chẳng thấy thiếu cái gì, mà vẫn ấm áp, dịu dàng, lịch sự.
Phần bass của loa Anh được kiểm soát tốt, bass khá sâu và không khó chịu, người nghe có cảm giác bass rõ ràng nhưng không thực sự là sự hiện hữu của bass đến tức ngực hay rung cả ghế và cửa kính như loa Mỹ. Mà tại sao phải có cái bass ghê gớm đến như vậy cho một Quý ông và trong một hình hài, kích cỡ khiêm tốn đến vậy ?
Và để nói ngắn về dòng loa này QJ muốn nói mấy từ là có kiểm soát, vừa phải, lịch sự, độ ổn định, sự ẩn chứa, tiềm tàng.. ! Phù, dài quá, em liệt kê không nổi nữa, xin phép bổ sung sau tiếp ah !
Loa Anh khá thuận tiện và dễ dàng trong phối ghép. Hầu như các bác đều có thể phối cho loa Anh kêu hay, kêu tốt ! Còn để cho nó thật tốt lại là một câu chuyện khác nữa. Các nhà sản xuất loa Anh hầu như không làm mấy dòng loa có trở kháng thấp tệ hại cỡ 2ohm ! như vài dòng loa Mỹ !!
Phần phê và tự phê : Có lúc, có khi tính còn trầm, sự phê bình và tự phê bình trong tập thể còn chưa thật cao !! Em đùa chút, mong các bác thông cảm ! Tuy nhiên với thật nhiều điểm tốt như trên các bác cũng để cho em một chút khiếm khuyết gọi là ! Đó là sự linh hoạt, tươi trẻ, sông động trong cảm nhận nghe ! Khó mà có thể yêu cầu một bác có niên kỷ cỡ chừng 45-50 thể hiện như các cháu đôi mươi ! Là sự linh hoạt, biến tấu hơn chút nữa trong các cao trào !
Loa Pháp
Loa JM Lab - Grand Utopia
Nhắc đến Pháp người ta thường nghĩ đến đất nước của tình yêu. Tiếng Pháp cũng được coi là ngôn ngữ của tình yêu. Đàn ông Pháp được yêu mến bởi sự nhẹ nhàng và lãng mạn..
Pháp, cũng là một cường quốc về Audio mà mạnh nhất là .. Loa, củ loa, phân tần loa ..
Tại Pháp có hai hãng chỉ ăn và làm củ loa là Audax và Focal (giống như SEAS, ScanSpeak, Dynaudio, Peerless, Vifa, Morel ..) và làm rất tốt, rất chất lượng. Rất rất nhiều hàng làm loa trên thế giới mua và đặt hàng từ Focal và Audax để sản xuất ra những cặp loa để đời của mình. Các hãng loa Pháp cũng không phải là ngoại lệ, họ sử dụng củ loa quốc nội rất thường xuyên trên các sản phẩm của mình - không giống như Anh quốc, các hãng thường rất hạn chế trong việc san sẻ và sử dụng sản phẩm của nhau. Do đó không quá ngạc nhiên nếu ta thấy rằng loa Pháp có một gu giọng riêng và khá đặc trưng của nó.
Không có nhiều may mắn như loa Anh, mặc dù có chất lượng khá là tốt song loa Pháp không có được sự quảng bá rộng rãi như loa Anh - điều này có rất rất rất nhiều lý do nhưng QJ cũng xin phép đưa ra vài lý do cơ bản :
1/ Sự không phổ biến của tiếng Pháp, những người nói tiếng Pháp so với tiếng Anh.
2/ Sự thiếu hụt thông tin rất nhiều cho các dòng sản phẩm - điều này được thực hiện rất rất tốt với loa Anh và loa Mỹ trên thông tin đại chúng, trên Web.
3/ Yếu tố giá thành : các cặp loa Pháp tốt giá thành..đều không rẻ !
4/ Sự thiếu am hiểu tường tận về văn hóa, con người, đất nước,âm nhạc Pháp dẫn đến cách sự dụng chưa hợp lý cho loa Pháp
5/ Yếu tố Sale/Marketing làm chưa thật tốt
6/ Yếu tố phong trào của cuộc chơi
7/ ...
Bản thân QJ trước kia cũng chưa từng thích loa Pháp vì tưởng như không có gì là đặc sắc với bass không đậm chắc chắn mà chỉ treo lơ lửng, với trung dàn trải không focus như loa Anh, và tép cũng rất thường .. & nói chung chưa thấy ân tượng !!!
Vậy thực tế ra sao - Thực trạng và Giải pháp :
Trước hết, về cấu hình : Theo như những gì từng thấy thì loa Pháp về hình dáng có kết cấu thông thường đôi chút nhỉnh hơn các loa Bookself của Anh. Loa Pháp thường xuất hiện dưới dạng cây nhiều hơn BS nhỏ của Anh và BS lớn của Mỹ. Độ nhậy của loa Pháp đôi chút khả quan hơn loa Anh, thường hay rơi vào tầm 88-90db. Một điểm nữa là trở kháng, loa Pháp có trở kháng thông thường ở hai mức là 4 Ohm và 8 Ohm, có vẻ như số lượng này được phân bổ khá đồng đều ! (QJ thấy khá nhiều cặp loa hay, quý - cả của Pháp và không của Pháp - có trở kháng tầm 4 Ohm !!)
Về củ loa, các hãng Pháp thường dùng củ của Pháp ! Rất nhiều hãng dùng chung các củ loa của Focal, Audax mà không tự sản xuất củ riêng như Anh, như Mỹ..
Về phân tần, dĩ nhiên mỗi hãng lại có 1 bí quyết làm phân tần riêng nhưng Pháp cũng là 1 quốc gia rất nổi tiếng về chất lượng các linh kiện nằm trong phân tần - đây là một thuận lợi lớn trong việc làm loa.
Nhưng quan trọng hơn tất cả ta cần có câu trả lời về việc : Loa Pháp kêu ra làm sao ??
Để có câu trả lời này QJ mong các bạn bớt chút thời gian để hiểu thêm về người Pháp ! Như đã nói ở trên, nói đến người Pháp là nói đến sự nhẹ nhàng, lãng mạn, là tình yêu, là tuổi trẻ, là ước mơ, là hy vọng và Paris - Thủ đô của ánh sáng. Mình tin rằng sau khi hiểu và quán triệt về người Pháp, văn hóa Pháp bạn sẽ hiểu hơn, yêu hơn cặp loa Pháp của mình.
Do đó âm thanh của loa Pháp thật nhẹ nhàng, thật lãng mạn, thật du dương bay bổng, chi tiết song không chói gắt, mạnh mẽ mà không áp đặt, mang tính cảm nhận nhiều hơn là sự hưởng thụ. Các bản nhạc của Paul Mauriat sẽ mất đi nhiều sự tươi trẻ, lãng mạn, du dương, thiết tha, ngân nga rất nhiều nếu bộ loa không phải là .. loa Pháp !
Nói một cách chi tiết thì Mid của loa Pháp không dầy, không mộc, không ấm như loa Anh song lại không có cái mỏng cái lạnh của Mid trong loa Mỹ. Mid loa Pháp được tổng hòa từ nhiều yếu tố, từ tính cách của người Pháp, của nhạc Pháp, của văn hóa Pháp, và nó nhẹ nhàng, mượt mà, ấm áp vừa đủ và hơn cả là sự rộng lớn về không gian. Mid của loa Pháp tươi trẻ (nhưng không phải là sôi nổi), ít thấy vẻ bi quan trong âm hưởng và QJ muốn dùng hình tượng một thiếu nữ tuổi đôi mươi đang yêu, yêu người và yêu đời, tràn ngập niềm tin và hy vọng. Nghe loa Pháp nhiều bạn sẽ thấy con người mình trẻ lại, hướng ngoại nhiều hơn và thêm tin yêu cuộc sống.
Mid của loa Pháp hay và càng hay hơn nếu nghe Vocal nữ, vì ở đó không chỉ thể hiện được cả sự nhí nhảnh, tươi vui của người thiếu nữ, mà cả cái sự cao sang của âm thanh, giọng nói. (mình dành chữ Sang cho giọng loa Pháp và chữ Quý cho loa Anh). Bạn thử hình dung mình đang nghe bản Joe Le Taxi của Vanessa Paradis trình bày trên loa Pháp xem sao nhé !!
Tép cho giọng Pháp có phần chi tiết, tươi hơn, mảnh hơn chút xíu so với giọng Anh và có điểm chung là cùng không chói gắt ! Và với trung ấy, tép ấy loa Pháp cho ta cảm nhận về trung cao tốt hơn loa Anh và ngược lại trung trầm của Anh lại tốt hơn trung trầm giọng Pháp.
Bass Pháp nói chung rộng hơn bass Anh nhưng cũng nhẹ nhàng hơn bass Anh, thoảng qua và ít thấy sự ầm ì ! Mặt khác nếu nghe thoáng qua ta có chút cảm giác bass Pháp không thật đanh ! dứt điểm không nhanh, tuy vậy hiện tượng vẫy bass (bass có đuôi) hầu như không có !
Tổng thể khi nghe loa Pháp - tự nhiên QJ nhớ về một bản nhạc Pháp của dàn nhạc Paul Mauriat chơi, bản Sur un Air du Vivaldi - mình muốn nói rằng loa Pháp cho ta một cảm nhận về một không khí âm nhạc mở và rộng lớn ! Mình muốn dùng một chữ AIR cho không gian nhạc này, điều này không trùng với trường âm hay sân khấu gì cả mà là không gian âm nhạc, và cái không gian đó rộng lớn, cởi mở ! Nếu bạn là một người trẻ yêu đời hay mong muốn là một người trẻ - QJ tin rằng loa Pháp không phải là một lựa chọn tồi. Và thực sự, với một người trẻ mọi thứ thật nhẹ nhàng và dễ dàng !!
Loa Pháp cũng thật ổn để nghe Romantic, Instrumental, đàn dây hay khí nhạc. các bản tình ca khi nghe qua dòng loa này rõ ràng rất có lý và không bị cảm giác gắng cưỡng hay gò bó.
Tuy vậy, loa Pháp cũng có cái không thật tiện là để phối ghép tạm ổn có phần nào khó hơn ghép loa Anh ! Có lẽ một bộ giàn Pháp là tiện nhất ! Tuy nhiên giàn Pháp cũng không phải là dễ tìm, vậy thì một bộ giàn châu Âu (nói thì khó khăn chứ ví dụ Philips Bỉ chẳng hạn thì cũng Âu đấy chứ đâu). Theo mình không nên ghép thiết bị Anh cổ hay Nhật bản loại low-end cho loa Pháp vì có những yếu tố trái chiều. Nếu là đồ Anh thì nên dùng đồ đời mới hoặc hơi tươi, hơi nhanh một chút, nếu đồ Nhật thì là loại có kiềm chế một chút ! Trừ trường hợp muốn dùng cái nọ để trị cái kia hay cái khó bó cái khôn.
Pháp, cũng là một cường quốc về Audio mà mạnh nhất là .. Loa, củ loa, phân tần loa ..
Tại Pháp có hai hãng chỉ ăn và làm củ loa là Audax và Focal (giống như SEAS, ScanSpeak, Dynaudio, Peerless, Vifa, Morel ..) và làm rất tốt, rất chất lượng. Rất rất nhiều hàng làm loa trên thế giới mua và đặt hàng từ Focal và Audax để sản xuất ra những cặp loa để đời của mình. Các hãng loa Pháp cũng không phải là ngoại lệ, họ sử dụng củ loa quốc nội rất thường xuyên trên các sản phẩm của mình - không giống như Anh quốc, các hãng thường rất hạn chế trong việc san sẻ và sử dụng sản phẩm của nhau. Do đó không quá ngạc nhiên nếu ta thấy rằng loa Pháp có một gu giọng riêng và khá đặc trưng của nó.
Không có nhiều may mắn như loa Anh, mặc dù có chất lượng khá là tốt song loa Pháp không có được sự quảng bá rộng rãi như loa Anh - điều này có rất rất rất nhiều lý do nhưng QJ cũng xin phép đưa ra vài lý do cơ bản :
1/ Sự không phổ biến của tiếng Pháp, những người nói tiếng Pháp so với tiếng Anh.
2/ Sự thiếu hụt thông tin rất nhiều cho các dòng sản phẩm - điều này được thực hiện rất rất tốt với loa Anh và loa Mỹ trên thông tin đại chúng, trên Web.
3/ Yếu tố giá thành : các cặp loa Pháp tốt giá thành..đều không rẻ !
4/ Sự thiếu am hiểu tường tận về văn hóa, con người, đất nước,âm nhạc Pháp dẫn đến cách sự dụng chưa hợp lý cho loa Pháp
5/ Yếu tố Sale/Marketing làm chưa thật tốt
6/ Yếu tố phong trào của cuộc chơi
7/ ...
Bản thân QJ trước kia cũng chưa từng thích loa Pháp vì tưởng như không có gì là đặc sắc với bass không đậm chắc chắn mà chỉ treo lơ lửng, với trung dàn trải không focus như loa Anh, và tép cũng rất thường .. & nói chung chưa thấy ân tượng !!!
Vậy thực tế ra sao - Thực trạng và Giải pháp :
Trước hết, về cấu hình : Theo như những gì từng thấy thì loa Pháp về hình dáng có kết cấu thông thường đôi chút nhỉnh hơn các loa Bookself của Anh. Loa Pháp thường xuất hiện dưới dạng cây nhiều hơn BS nhỏ của Anh và BS lớn của Mỹ. Độ nhậy của loa Pháp đôi chút khả quan hơn loa Anh, thường hay rơi vào tầm 88-90db. Một điểm nữa là trở kháng, loa Pháp có trở kháng thông thường ở hai mức là 4 Ohm và 8 Ohm, có vẻ như số lượng này được phân bổ khá đồng đều ! (QJ thấy khá nhiều cặp loa hay, quý - cả của Pháp và không của Pháp - có trở kháng tầm 4 Ohm !!)
Về củ loa, các hãng Pháp thường dùng củ của Pháp ! Rất nhiều hãng dùng chung các củ loa của Focal, Audax mà không tự sản xuất củ riêng như Anh, như Mỹ..
Về phân tần, dĩ nhiên mỗi hãng lại có 1 bí quyết làm phân tần riêng nhưng Pháp cũng là 1 quốc gia rất nổi tiếng về chất lượng các linh kiện nằm trong phân tần - đây là một thuận lợi lớn trong việc làm loa.
Nhưng quan trọng hơn tất cả ta cần có câu trả lời về việc : Loa Pháp kêu ra làm sao ??
Để có câu trả lời này QJ mong các bạn bớt chút thời gian để hiểu thêm về người Pháp ! Như đã nói ở trên, nói đến người Pháp là nói đến sự nhẹ nhàng, lãng mạn, là tình yêu, là tuổi trẻ, là ước mơ, là hy vọng và Paris - Thủ đô của ánh sáng. Mình tin rằng sau khi hiểu và quán triệt về người Pháp, văn hóa Pháp bạn sẽ hiểu hơn, yêu hơn cặp loa Pháp của mình.
Do đó âm thanh của loa Pháp thật nhẹ nhàng, thật lãng mạn, thật du dương bay bổng, chi tiết song không chói gắt, mạnh mẽ mà không áp đặt, mang tính cảm nhận nhiều hơn là sự hưởng thụ. Các bản nhạc của Paul Mauriat sẽ mất đi nhiều sự tươi trẻ, lãng mạn, du dương, thiết tha, ngân nga rất nhiều nếu bộ loa không phải là .. loa Pháp !
Nói một cách chi tiết thì Mid của loa Pháp không dầy, không mộc, không ấm như loa Anh song lại không có cái mỏng cái lạnh của Mid trong loa Mỹ. Mid loa Pháp được tổng hòa từ nhiều yếu tố, từ tính cách của người Pháp, của nhạc Pháp, của văn hóa Pháp, và nó nhẹ nhàng, mượt mà, ấm áp vừa đủ và hơn cả là sự rộng lớn về không gian. Mid của loa Pháp tươi trẻ (nhưng không phải là sôi nổi), ít thấy vẻ bi quan trong âm hưởng và QJ muốn dùng hình tượng một thiếu nữ tuổi đôi mươi đang yêu, yêu người và yêu đời, tràn ngập niềm tin và hy vọng. Nghe loa Pháp nhiều bạn sẽ thấy con người mình trẻ lại, hướng ngoại nhiều hơn và thêm tin yêu cuộc sống.
Mid của loa Pháp hay và càng hay hơn nếu nghe Vocal nữ, vì ở đó không chỉ thể hiện được cả sự nhí nhảnh, tươi vui của người thiếu nữ, mà cả cái sự cao sang của âm thanh, giọng nói. (mình dành chữ Sang cho giọng loa Pháp và chữ Quý cho loa Anh). Bạn thử hình dung mình đang nghe bản Joe Le Taxi của Vanessa Paradis trình bày trên loa Pháp xem sao nhé !!
Tép cho giọng Pháp có phần chi tiết, tươi hơn, mảnh hơn chút xíu so với giọng Anh và có điểm chung là cùng không chói gắt ! Và với trung ấy, tép ấy loa Pháp cho ta cảm nhận về trung cao tốt hơn loa Anh và ngược lại trung trầm của Anh lại tốt hơn trung trầm giọng Pháp.
Bass Pháp nói chung rộng hơn bass Anh nhưng cũng nhẹ nhàng hơn bass Anh, thoảng qua và ít thấy sự ầm ì ! Mặt khác nếu nghe thoáng qua ta có chút cảm giác bass Pháp không thật đanh ! dứt điểm không nhanh, tuy vậy hiện tượng vẫy bass (bass có đuôi) hầu như không có !
Tổng thể khi nghe loa Pháp - tự nhiên QJ nhớ về một bản nhạc Pháp của dàn nhạc Paul Mauriat chơi, bản Sur un Air du Vivaldi - mình muốn nói rằng loa Pháp cho ta một cảm nhận về một không khí âm nhạc mở và rộng lớn ! Mình muốn dùng một chữ AIR cho không gian nhạc này, điều này không trùng với trường âm hay sân khấu gì cả mà là không gian âm nhạc, và cái không gian đó rộng lớn, cởi mở ! Nếu bạn là một người trẻ yêu đời hay mong muốn là một người trẻ - QJ tin rằng loa Pháp không phải là một lựa chọn tồi. Và thực sự, với một người trẻ mọi thứ thật nhẹ nhàng và dễ dàng !!
Loa Pháp cũng thật ổn để nghe Romantic, Instrumental, đàn dây hay khí nhạc. các bản tình ca khi nghe qua dòng loa này rõ ràng rất có lý và không bị cảm giác gắng cưỡng hay gò bó.
Tuy vậy, loa Pháp cũng có cái không thật tiện là để phối ghép tạm ổn có phần nào khó hơn ghép loa Anh ! Có lẽ một bộ giàn Pháp là tiện nhất ! Tuy nhiên giàn Pháp cũng không phải là dễ tìm, vậy thì một bộ giàn châu Âu (nói thì khó khăn chứ ví dụ Philips Bỉ chẳng hạn thì cũng Âu đấy chứ đâu). Theo mình không nên ghép thiết bị Anh cổ hay Nhật bản loại low-end cho loa Pháp vì có những yếu tố trái chiều. Nếu là đồ Anh thì nên dùng đồ đời mới hoặc hơi tươi, hơi nhanh một chút, nếu đồ Nhật thì là loại có kiềm chế một chút ! Trừ trường hợp muốn dùng cái nọ để trị cái kia hay cái khó bó cái khôn.
Đôi lời về loa Mỹ
Loa Wilson Audio - Alexandira
Nước Mỹ hay Hợp chủng quốc Hoa kỳ được đông đảo người chơi, người dùng biết tới như một đại cường quốc về sản xuất thiết bị âm thanh và Loa là một phần trong những thiết bị đó.
Hiếm có quốc gia nào có ngành công nghiệp sản xuất thiết bị âm thanh lớn mạnh như nước Mỹ. Ở đó có thượng vàng hạ cám - từ những cặp Bookself bé tí, rẻ hều cho tới những cặp loa tột đỉnh .. hi-end hay to .. ngoại cỡ !
Các bạn chơi âm thanh chẳng ít thì nhiều đều có nghe tới tên loa Mỹ, vài lần trong đời nghe âm thanh loa Mỹ, trót dại tìm kiếm, săn lùng một vài đời loa Mỹ hay cất giấu một vài cặp loa Mỹ.. người tình trăm năm ở trong nhà.
Giống như dân số của Quốc gia - loa Mỹ được nhiều bác chủ hãng, trước hết cũng từ rất nhiều nơi trên thế giới hội tụ về và làm nên cái danh, cái thương hiệu trên đất Mỹ. Phần còn lại thì được các bác được sinh ra và lớn lên trên đất Mỹ xây dựng.
Các bác chủ thương hiệu sản xuất âm thanh trên đất Mỹ nhiều khi có xuất xứ chẳng giống ai, ví dụ như một bác nhạc công đam mê âm thanh vào một ngày đẹp trời ngẫu hứng lập một hãng sản xuất loa. Một bác chuyên gia NASA tự nhiên thấy rằng kỹ thuật hàng không mà không đưa vào ứng dụng trong đời sống thì .. cũng phí - vậy nên mở một hãng làm loa. Hay như một kỹ sư làm loa cho một hãng nọ có tư duy khác so với bản hãng đùng đùng nổi giận rẽ ngang .. mở ngay cho mình một công ty..sản xuất loa. Rồi một công ty ABC gì đó bỗng tự nhiên nổi hứng lên thâu tóm liền ngay vài hãng chế tạo loa danh tiếng sẵn có bởi thế mạnh về kinh tế của mình, bởi lợi thế địa bàn hay kinh doanh gì đó.
Nói thì nói vậy để biết được cái sự đa dạng, rộng lớn trong ngành này tại một quốc gia rộng lớn như nước Mỹ. Và cũng từ đó tự nhiên các bác cũng thấy dân Mỹ cũng rất chịu khó nghe & sắm dàn âm thanh cho mình, cho gia đình, bởi nếu không thì hàng làm ra đó để cho..ai nghe, để làm gì ?
Sau sự tìm hiểu sơ bộ đó bây giờ tới những cặp loa ! Trời ah, nhiều vô thiên lủng tất cả các kích cỡ, nhỏ, vừa, to.. ! Hình dáng thì thôi rồi đủ kiểu : vuông, tròn, méo, tam giác, phẳng.. ! Và củ loa nữa thì thôi rồi lượm ơi ! Em cũng chẳng hiểu làm sao mà các bác ấy nghĩ ra nhiều kiểu củ loa như thế nữa, từ các củ loa truyền thống cho đến các loại mà chỉ 1 mình hãng mình có thì loa Mỹ được tập trung từ tất cả các hình dạng, chất liệu, kiểu dáng để làm ra 1 cái củ loa và làm cho nó .. kêu thành tiếng ! Các hãng làm loa Mỹ đôi khi có mua thêm củ loa từ bên ngoài, nhưng không nhiều và thường tự mình làm lấy củ loa ! Và cũng hiếm khi bán củ loa của mình..cho hãng khác !
Và, như ở nước ta thì các bác cũng được nhìn thấy và tiếp xúc với hàng hóa Mỹ rất nhiều - đặc biệt các đồ có từ thời chiến tranh ! Đồ Mỹ rất, rất bền, khỏe mạnh, chắc chắn. Cho tới giờ, rất nhiều năm sau chiến tranh mà các bác còn thấy xe Ô tô tải cũ của Mỹ, quạt Mỹ, tủ lạnh Mỹ, bật lửa Mỹ.. nhiều vô thiên lủng và vẫn còn hoạt động tốt.
Và nếu như tình cờ tìm hiểu thì các bác lại thấy chẳng có ở đâu trên trái đất này mà những công trình vĩ đại, những kỷ lục được lập nên nhiều như ở Mỹ. Hình như họ thích to, thích hoành tráng, thích vĩ đại (và em nói be bé một tí là thích phô trương, thích cái tôi và thích.. tự do)
Quay lại chuyện .. Loa ! Với những gì em thấy thì loa Mỹ hình dáng thường to và cái gọi là Bookself của họ thì không phải tất cả phòng nghe của anh em mình trên đây chưa chấp ổn thỏa ! Độ nhậy ở tầm khá cao, chừng 89-90db. Chịu tải Amp. mạnh, Amp nhỏ ghép vào đã hay mà ghép Amp. to vào nghe lại ..càng hay. Và trở kháng thông thường hay ở mức 8 ohm, có vài trường hợp như loa mành, vài dòng loa Infinity.. có trở kháng rất thấp (trên dưới 2 ohm) ! Khá là phù hợp khi ghép với các đời Amp. có dòng Ampere cao (High currenct Amplifier) Vậy nên mới có chuyện các Amp. Mỹ thường to vật, dòng cao ơi là cao và trở kháng ra loa nhiều khi chỉ thấp..lè tè !! Rất nhiều Amplifier to, rất nhiều mono-block và mono-block class A được sinh ra từ đây !
Người Mỹ thích to khỏe - các xe Truck của Caterpillar mà đôi khi các bác nhìn thấy vẫn ngày đêm miệt mài trên các công trường & đại công trường ! Họ thích tự do nên khá là vô tư khi biểu tình, kiện tụng và thậm chí .. nói xấu TT !! Loa Mỹ gần như thế ! Nó to, nó khỏe, nó thể hiện cái tôi, nó tự do và cởi mở ! Bây giờ em nói thế này, giả sử như các bác có mua được một mảnh đất ví dụ nơi chưa có người ở, hay chỗ đất có ba, bốn bề tiếp giáp .. linh tinh ! Nhưng các bác có quan hệ chính quyền rất tốt, đàn em xã hội đen với mình cũng chẳng phải là xa lạ và kinh tế thì vững, bản thân lại là người thoáng đạt ..! Vậy thì rào dậu làm gì cho mệt ? Nói bậy chứ, chú em hàng xóm nào léng phéng anh lại chẳng .. bẻ cái giò ! Ngoài đời em lại thấy các bác quan chức họ nói thế nào cũng phải cả, cũng là có lý ! Đó là cái lý của kẻ mạnh. Ý em muốn nói tới ở đây phần nào là chất âm và tư duy, ý tưởng thiết kế ah !
Dông dài quá - nhưng em cũng phải công nhận người Mỹ họ chịu khó tìm tòi khám phá ! Không biết bao nhiêu phát minh sáng chế được áp dụng chỉ để làm loa ! Rất rất nhiều loa và rất là đa dạng ! Họ lại dám nghĩ, dám làm ! Hay cũng làm mà dở thì cũng làm ! Làm như không thể đừng được ! Nhưng may quá, hầu như họ đều làm tốt !
Nói về chất âm của loa Mỹ - như thường thấy - khi nghe các bác chắc hẳn sẽ dễ dàng đồng ý rằng chúng thường rất phóng khoáng, âm thanh cởi mở, trường âm rất rộng, độ động/dinamic rất tốt - ở đó ít chỗ cho sự não nề hay tự sự ! Âm thanh chú trọng sự chi tiết, mạnh mẽ ! Từng âm, từng nốt rõ ràng, mạch lạc ! Bass thật sâu, đậm đà và tép cao, thật chi tiết ! Thật sung sướng khi nghe bản Hotel California với tiếng bass đạt tầm ! Duy chỉ có phần trung âm (có lẽ do gu nghe cá nhân) em thấy nó khá là rộng, hơi mỏng và hơi lạnh !! Vậy nên trung cao phần nào khá hơn trung trầm và vocal nữ nghe hợp hơn vocal nam. Mà ở đây có 1 điểm em chưa lý giải được rằng dân Mỹ nghe khá đa dạng mà trong đó Jazz chiếm phần không nhỏ ! Nhưng Jazz mà ít khò khè thì cũng bớt mất cái hay ! Vậy nên mấy cặp loa Mỹ cổ với bass giấy nện kiểu như AR, Allison, KLH.. với trung dome lớn nghe lại hợp ! Mà nghe hay lại tùy gu, giả như bác thích nghe Jazz chậm rãi, khò khè, dầy dặn bác chê Mid này chưa được thì em lại thích cái phiêu, cái bùng phát, cái tự do và tự nhiên của ca sỹ em lại chọn cái này ! Âu cũng là sự thích !
Giọng loa cho loa Mỹ mạnh mẽ, dứt khoát, rộng rãi và chính xác - nhưng, ở đâu đây cũng có 1 quốc gia thiên về các yếu tố đó nhưng các cấp độ đều ở mức cao hơn ! Đó là nước Đức và loa Đức ! Nhưng xét về cái tình mà nói thì em thích loa Mỹ hơn vì họ thiên cho cái lý nhưng không bỏ cái tình !! Mặc dù xét trên tổng thể rộng cái tình hiện hữu nơi đây không già dặn, ấm áp, tự sự như loa Anh, bay bổng lãng mạn như loa Pháp mà là cái tình vừa đủ cho .. giao tiếp xã hội hay nơi .. công sở !
Và trên tất cả khi nghe loa Mỹ em thấy là sự trình diễn, rộng mở (open sound), hoành tráng (nếu không chọn lựa câu chữ thì cũng có thể nói là phô trương hay khuếch trương - mà cũng chẳng sai và chẳng có gì lạ, đó cũng là một nhu cầu của con người ! Đàn ông anh em chúng ta thường hay nổ, nhất là khi vui bạn bè hay nhậu nhẹt ! Chị em lại thích khoe .. đồ, vậy nên mấy cái hãng LV, Cartier, Ferragamo, Hermes .. bán chạy hàng ra phết.)
Ở một cấp độ cao hơn nữa người Mỹ biết cách thỏa mãn nhu cầu của một số chủ nhân có điều kiện bằng các cặp loa thông dụng có giá vài trăm ngàn cho đến 1-2 triệu US ! với các yếu tố chất lượng, âm thanh và thẩm mỹ ! Em thấy ít nơi nào dám mạnh tay trong việc này như nước Mỹ !
Đối với tầm mid-end hay 2hand thì một cặp JBL L65, L200, L300, 43xx, 44xx cũng khá làm đắm say các chủ nhân ! Và hơn nữa việc chọn nhạc cho loa Mỹ không quá cầu kỳ, về cơ bản hầu như nó đều chơi khá ổn các thể loại nhạc. Nếu các bác có nhu cầu thẩm âm cao hơn thì mới phải chi tiết còn nếu không quá kỹ tính thì có thể nói một cặp loa Mỹ cũng hiếm khi làm thất vọng chủ nhân nhât là những chủ nhân cởi mở, sôi nổi, hoạt bát, quảng giao và việc nghe không nhât thiết phải xếp vào tầm .. hàn lâm, nghệ thuật !
Để ghép đồ cho loa Mỹ thì .. khá đơn giản ! Ghép kiểu gì cũng kếu ! Phổ thông thì có bác dùng Denon, Sansui, Sony .., cầu kỳ hơn thì dùng Amp. & CDP Mỹ ! Tuy nhiên cũng nên để ý tới mấy yếu tố như công suất và dòng Ampere ra loa cao, trở kháng ra loa phù hợp hoặc thấp hơn danh định của loa chút chút ! Amp. chi tiết và mạnh và âm thanh mở hợp hơn với Amp. mềm mại, kín đáo, sâu lắng.
Loa Mỹ cũng cần có không gian phù hợp cho đến rộng để thỏa sức vẫy vùng ! Các phòng nghe nhỏ và bí sẽ làm giảm đi phần nào cái hay của âm thanh !
Tham khảo thêm :
Một số loa được sản xuất tại các vùng Bắc Mỹ được thiết kế chơi cho các phòng nghe rộng với tường gỗ, khô (hút nhiều bass) - do đó sẽ cho bass khá nhiều và lớn để bù đắp lại trong khi loa sản xuất tại các vùng khác được tối ưu hóa cho các phòng nghe khác nhau như diện tích phòng nghe nhỏ hơn, chất liệu xây bằng gạch, đá (độ phản hồi bass lớn hơn) nên bass nhẹ hơn và mềm hơn. Từ đó cần có sự cân nhắc lựa chọn loa phù hợp với phòng nghe hay điều chỉnh gia giảm bàng các thiết bị khác.
Hiếm có quốc gia nào có ngành công nghiệp sản xuất thiết bị âm thanh lớn mạnh như nước Mỹ. Ở đó có thượng vàng hạ cám - từ những cặp Bookself bé tí, rẻ hều cho tới những cặp loa tột đỉnh .. hi-end hay to .. ngoại cỡ !
Các bạn chơi âm thanh chẳng ít thì nhiều đều có nghe tới tên loa Mỹ, vài lần trong đời nghe âm thanh loa Mỹ, trót dại tìm kiếm, săn lùng một vài đời loa Mỹ hay cất giấu một vài cặp loa Mỹ.. người tình trăm năm ở trong nhà.
Giống như dân số của Quốc gia - loa Mỹ được nhiều bác chủ hãng, trước hết cũng từ rất nhiều nơi trên thế giới hội tụ về và làm nên cái danh, cái thương hiệu trên đất Mỹ. Phần còn lại thì được các bác được sinh ra và lớn lên trên đất Mỹ xây dựng.
Các bác chủ thương hiệu sản xuất âm thanh trên đất Mỹ nhiều khi có xuất xứ chẳng giống ai, ví dụ như một bác nhạc công đam mê âm thanh vào một ngày đẹp trời ngẫu hứng lập một hãng sản xuất loa. Một bác chuyên gia NASA tự nhiên thấy rằng kỹ thuật hàng không mà không đưa vào ứng dụng trong đời sống thì .. cũng phí - vậy nên mở một hãng làm loa. Hay như một kỹ sư làm loa cho một hãng nọ có tư duy khác so với bản hãng đùng đùng nổi giận rẽ ngang .. mở ngay cho mình một công ty..sản xuất loa. Rồi một công ty ABC gì đó bỗng tự nhiên nổi hứng lên thâu tóm liền ngay vài hãng chế tạo loa danh tiếng sẵn có bởi thế mạnh về kinh tế của mình, bởi lợi thế địa bàn hay kinh doanh gì đó.
Nói thì nói vậy để biết được cái sự đa dạng, rộng lớn trong ngành này tại một quốc gia rộng lớn như nước Mỹ. Và cũng từ đó tự nhiên các bác cũng thấy dân Mỹ cũng rất chịu khó nghe & sắm dàn âm thanh cho mình, cho gia đình, bởi nếu không thì hàng làm ra đó để cho..ai nghe, để làm gì ?
Sau sự tìm hiểu sơ bộ đó bây giờ tới những cặp loa ! Trời ah, nhiều vô thiên lủng tất cả các kích cỡ, nhỏ, vừa, to.. ! Hình dáng thì thôi rồi đủ kiểu : vuông, tròn, méo, tam giác, phẳng.. ! Và củ loa nữa thì thôi rồi lượm ơi ! Em cũng chẳng hiểu làm sao mà các bác ấy nghĩ ra nhiều kiểu củ loa như thế nữa, từ các củ loa truyền thống cho đến các loại mà chỉ 1 mình hãng mình có thì loa Mỹ được tập trung từ tất cả các hình dạng, chất liệu, kiểu dáng để làm ra 1 cái củ loa và làm cho nó .. kêu thành tiếng ! Các hãng làm loa Mỹ đôi khi có mua thêm củ loa từ bên ngoài, nhưng không nhiều và thường tự mình làm lấy củ loa ! Và cũng hiếm khi bán củ loa của mình..cho hãng khác !
Và, như ở nước ta thì các bác cũng được nhìn thấy và tiếp xúc với hàng hóa Mỹ rất nhiều - đặc biệt các đồ có từ thời chiến tranh ! Đồ Mỹ rất, rất bền, khỏe mạnh, chắc chắn. Cho tới giờ, rất nhiều năm sau chiến tranh mà các bác còn thấy xe Ô tô tải cũ của Mỹ, quạt Mỹ, tủ lạnh Mỹ, bật lửa Mỹ.. nhiều vô thiên lủng và vẫn còn hoạt động tốt.
Và nếu như tình cờ tìm hiểu thì các bác lại thấy chẳng có ở đâu trên trái đất này mà những công trình vĩ đại, những kỷ lục được lập nên nhiều như ở Mỹ. Hình như họ thích to, thích hoành tráng, thích vĩ đại (và em nói be bé một tí là thích phô trương, thích cái tôi và thích.. tự do)
Quay lại chuyện .. Loa ! Với những gì em thấy thì loa Mỹ hình dáng thường to và cái gọi là Bookself của họ thì không phải tất cả phòng nghe của anh em mình trên đây chưa chấp ổn thỏa ! Độ nhậy ở tầm khá cao, chừng 89-90db. Chịu tải Amp. mạnh, Amp nhỏ ghép vào đã hay mà ghép Amp. to vào nghe lại ..càng hay. Và trở kháng thông thường hay ở mức 8 ohm, có vài trường hợp như loa mành, vài dòng loa Infinity.. có trở kháng rất thấp (trên dưới 2 ohm) ! Khá là phù hợp khi ghép với các đời Amp. có dòng Ampere cao (High currenct Amplifier) Vậy nên mới có chuyện các Amp. Mỹ thường to vật, dòng cao ơi là cao và trở kháng ra loa nhiều khi chỉ thấp..lè tè !! Rất nhiều Amplifier to, rất nhiều mono-block và mono-block class A được sinh ra từ đây !
Người Mỹ thích to khỏe - các xe Truck của Caterpillar mà đôi khi các bác nhìn thấy vẫn ngày đêm miệt mài trên các công trường & đại công trường ! Họ thích tự do nên khá là vô tư khi biểu tình, kiện tụng và thậm chí .. nói xấu TT !! Loa Mỹ gần như thế ! Nó to, nó khỏe, nó thể hiện cái tôi, nó tự do và cởi mở ! Bây giờ em nói thế này, giả sử như các bác có mua được một mảnh đất ví dụ nơi chưa có người ở, hay chỗ đất có ba, bốn bề tiếp giáp .. linh tinh ! Nhưng các bác có quan hệ chính quyền rất tốt, đàn em xã hội đen với mình cũng chẳng phải là xa lạ và kinh tế thì vững, bản thân lại là người thoáng đạt ..! Vậy thì rào dậu làm gì cho mệt ? Nói bậy chứ, chú em hàng xóm nào léng phéng anh lại chẳng .. bẻ cái giò ! Ngoài đời em lại thấy các bác quan chức họ nói thế nào cũng phải cả, cũng là có lý ! Đó là cái lý của kẻ mạnh. Ý em muốn nói tới ở đây phần nào là chất âm và tư duy, ý tưởng thiết kế ah !
Dông dài quá - nhưng em cũng phải công nhận người Mỹ họ chịu khó tìm tòi khám phá ! Không biết bao nhiêu phát minh sáng chế được áp dụng chỉ để làm loa ! Rất rất nhiều loa và rất là đa dạng ! Họ lại dám nghĩ, dám làm ! Hay cũng làm mà dở thì cũng làm ! Làm như không thể đừng được ! Nhưng may quá, hầu như họ đều làm tốt !
Nói về chất âm của loa Mỹ - như thường thấy - khi nghe các bác chắc hẳn sẽ dễ dàng đồng ý rằng chúng thường rất phóng khoáng, âm thanh cởi mở, trường âm rất rộng, độ động/dinamic rất tốt - ở đó ít chỗ cho sự não nề hay tự sự ! Âm thanh chú trọng sự chi tiết, mạnh mẽ ! Từng âm, từng nốt rõ ràng, mạch lạc ! Bass thật sâu, đậm đà và tép cao, thật chi tiết ! Thật sung sướng khi nghe bản Hotel California với tiếng bass đạt tầm ! Duy chỉ có phần trung âm (có lẽ do gu nghe cá nhân) em thấy nó khá là rộng, hơi mỏng và hơi lạnh !! Vậy nên trung cao phần nào khá hơn trung trầm và vocal nữ nghe hợp hơn vocal nam. Mà ở đây có 1 điểm em chưa lý giải được rằng dân Mỹ nghe khá đa dạng mà trong đó Jazz chiếm phần không nhỏ ! Nhưng Jazz mà ít khò khè thì cũng bớt mất cái hay ! Vậy nên mấy cặp loa Mỹ cổ với bass giấy nện kiểu như AR, Allison, KLH.. với trung dome lớn nghe lại hợp ! Mà nghe hay lại tùy gu, giả như bác thích nghe Jazz chậm rãi, khò khè, dầy dặn bác chê Mid này chưa được thì em lại thích cái phiêu, cái bùng phát, cái tự do và tự nhiên của ca sỹ em lại chọn cái này ! Âu cũng là sự thích !
Giọng loa cho loa Mỹ mạnh mẽ, dứt khoát, rộng rãi và chính xác - nhưng, ở đâu đây cũng có 1 quốc gia thiên về các yếu tố đó nhưng các cấp độ đều ở mức cao hơn ! Đó là nước Đức và loa Đức ! Nhưng xét về cái tình mà nói thì em thích loa Mỹ hơn vì họ thiên cho cái lý nhưng không bỏ cái tình !! Mặc dù xét trên tổng thể rộng cái tình hiện hữu nơi đây không già dặn, ấm áp, tự sự như loa Anh, bay bổng lãng mạn như loa Pháp mà là cái tình vừa đủ cho .. giao tiếp xã hội hay nơi .. công sở !
Và trên tất cả khi nghe loa Mỹ em thấy là sự trình diễn, rộng mở (open sound), hoành tráng (nếu không chọn lựa câu chữ thì cũng có thể nói là phô trương hay khuếch trương - mà cũng chẳng sai và chẳng có gì lạ, đó cũng là một nhu cầu của con người ! Đàn ông anh em chúng ta thường hay nổ, nhất là khi vui bạn bè hay nhậu nhẹt ! Chị em lại thích khoe .. đồ, vậy nên mấy cái hãng LV, Cartier, Ferragamo, Hermes .. bán chạy hàng ra phết.)
Ở một cấp độ cao hơn nữa người Mỹ biết cách thỏa mãn nhu cầu của một số chủ nhân có điều kiện bằng các cặp loa thông dụng có giá vài trăm ngàn cho đến 1-2 triệu US ! với các yếu tố chất lượng, âm thanh và thẩm mỹ ! Em thấy ít nơi nào dám mạnh tay trong việc này như nước Mỹ !
Đối với tầm mid-end hay 2hand thì một cặp JBL L65, L200, L300, 43xx, 44xx cũng khá làm đắm say các chủ nhân ! Và hơn nữa việc chọn nhạc cho loa Mỹ không quá cầu kỳ, về cơ bản hầu như nó đều chơi khá ổn các thể loại nhạc. Nếu các bác có nhu cầu thẩm âm cao hơn thì mới phải chi tiết còn nếu không quá kỹ tính thì có thể nói một cặp loa Mỹ cũng hiếm khi làm thất vọng chủ nhân nhât là những chủ nhân cởi mở, sôi nổi, hoạt bát, quảng giao và việc nghe không nhât thiết phải xếp vào tầm .. hàn lâm, nghệ thuật !
Để ghép đồ cho loa Mỹ thì .. khá đơn giản ! Ghép kiểu gì cũng kếu ! Phổ thông thì có bác dùng Denon, Sansui, Sony .., cầu kỳ hơn thì dùng Amp. & CDP Mỹ ! Tuy nhiên cũng nên để ý tới mấy yếu tố như công suất và dòng Ampere ra loa cao, trở kháng ra loa phù hợp hoặc thấp hơn danh định của loa chút chút ! Amp. chi tiết và mạnh và âm thanh mở hợp hơn với Amp. mềm mại, kín đáo, sâu lắng.
Loa Mỹ cũng cần có không gian phù hợp cho đến rộng để thỏa sức vẫy vùng ! Các phòng nghe nhỏ và bí sẽ làm giảm đi phần nào cái hay của âm thanh !
Tham khảo thêm :
Một số loa được sản xuất tại các vùng Bắc Mỹ được thiết kế chơi cho các phòng nghe rộng với tường gỗ, khô (hút nhiều bass) - do đó sẽ cho bass khá nhiều và lớn để bù đắp lại trong khi loa sản xuất tại các vùng khác được tối ưu hóa cho các phòng nghe khác nhau như diện tích phòng nghe nhỏ hơn, chất liệu xây bằng gạch, đá (độ phản hồi bass lớn hơn) nên bass nhẹ hơn và mềm hơn. Từ đó cần có sự cân nhắc lựa chọn loa phù hợp với phòng nghe hay điều chỉnh gia giảm bàng các thiết bị khác.
Đôi lời tâm sự về Bang&Olufsen
Loa Beolab 5 của Bang&Olufsen - Đan Mạch
Và, trước khi viết thêm bài mới em muốn gửi lại các bác một vài tâm tư của em với 1 dòng thiết bị Bắc Âu là Bang & Olufsen để các bác tiện theo dõi.
Có thể em nói điều này hơi thừa nhưng có những lúc cảm xúc không đến hai lần giống nhau ! Không thể nói lần thứ 2 với bà xã mình câu nói yêu giống lần đầu tiên với cùng ngữ điệu, cảm xúc, tâm trạng !
Đôi lời tâm sự về Bang Olufsen (Beomaster 5000)
Kính các bác,
Tự trách bản thân mình lười biếng - lâu lắm chẳng có đóng góp gì với các bác - lúc này cao hứng em xin trình bày vài ý kiến cá nhân cũng như cảm nhận của riêng em với Bang.
Em nghe Bang cũng mới được chừng 4 năm trở lại đây và cũng có vài ghi nhận với sản phẩm này.
Trước hết sản phẩm em nghe là trên nền bộ Bang Olufsen Beomaster 5000 - một sản phẩm khá cổ kính với năm sản xuất vào chừng 1985 gì đó !! Một tác phẩm kinh điển của Jacob Jensen - kỹ sư thiết kế của Bang (nay có công ty thiết kế Jacob Jensen của riêng mình)
Ở bài này em xin phép không lạm bàn nhiều về thiết kế - một điểm mạnh đáng kể mang tính đột phá !! Và, theo ý kiến của em thì các chủ sở hữu Bang nói chung đều không ai có phàn nàn gì về thẩm mỹ sản phẩm nếu không muốn nói đến chữ tự hào.
Về chất âm của Bang - cho phép em dùng lại 1 đoạn của bài hát cũ : ..biết dùng lời rất khó.. !! Tuy nhiên em cũng cố gắng hết sức để diễn đạt ra điều mình thấy.
Bang - Một thiết kế của những người con của đất nước Đan mạch cổ kính, nơi có chuyện cổ tích của Andecsen, có Hoàng gia, có nàng tiên cá, có biển cả bao la - đất nước của thanh bình, hiền hòa, đôn hậu, có một nền tảng kiến thức, văn hóa rộng lớn, sâu sắc. Nơi có những người dân thật thà dễ mến, hiếu khách, đôn hậu, thủy chung.
Các bác có thể yêu một người con gái xinh xắn, giỏi giang nhưng muốn gắn bó lâu dài bền vững trên cơ sở gia đình thì việc kính trọng, yêu thương cả bên gia đình nhà vợ chắc chắn không là một cái tội. Và điều đó làm cho mái ấm gia đình trở nên bền vững hơn nhiều.
Em yêu Bang sau khi yêu đất nước Đan mạch nói riêng cũng như các nước ở vùng Bắc Âu nói chung ! Và tới khi đến với Bang em đã thấy mình không nhầm.
Bang - một sản phẩm mang đậm tính nhân văn và mang dáng hình của cả một dân tộc, một đất nước - đất nước Đan mạch đôn hậu, thông minh, yêu chuộng hòa bình song cũng không kém phần sắc sảo.
Chất âm của Bang nồng ấm, ngọt ngào, rộng rãi, thuần khiết mà quyến luyến. Bang không cho ta một dải tép lung linh, một nốt trầm hùng tráng hay một giọng mid quá phô trương. Bang nhẹ nhàng, ngọt ngào đi vào lòng người từng ngày, từng giờ.. - để đến một lúc nào đó ta bỗng nhận ra rằng Bang là một thành viên trong gia đình chúng ta, là một phần máu thịt của riêng ta.
Nghe một bản nhạc bằng Bang bạn sẽ thấy âm nhạc đến với mình từ cuộc sống thường ngày, giống như câu chào quan tâm của cô con gái xinh xắn, của người vợ hiền thục mỗi khi mình bước chân vào ngôi nhà của chính mình, về với gia đình.
Em yêu Bang và gửi gắm lòng mình với từng nốt nhạc của Bang, hòa tâm hồn mình cùng với tinh thần âm nhạc của Bang, của Sir. Jacob Jensen..
Đến với Bang từ những lần đầu Bang không mang lại cho ta qua nhiều ấn tượng sâu sắc mà tình cảm lại được xây dựng trên cơ sở tinh thần hiểu biết, yêu thương, tôn trọng lẫn nhau - phần nào giống như cái cách mà Ông, Bà chúng ta khi xưa đến với nhau và chung sống với nhau đến đầu bạc răng long, rồi có Bố, Mẹ chúng ta và bây giờ là chúng ta, và rất nhiều người trong chúng ta bây giờ đã lại là Bố, Mẹ. Nó khác xa cái cách của các cô tân thời, các cậu sành điệu bây giờ.
Nếu nói đến Bang mà cũng chỉ vậy vậy thôi thì thật là chưa đủ. Em lại xin phép trình bày thêm đó mới là bề nổi của tảng băng mà phần chìm của nó mới là điều đáng nói.
Thiết bị của Bang - đẹp, cá tính, bền chắc, tiện dụng, tính thích ứng với môi trường (home, speakers) rất cao. Có rất nhiều đôi loa tinh quái, khái tính chỉ chịu cất nhời khi gặp được Bang ! Các bác thích Ôm từ bốn cho đến 15-16 thì thôi em cũng đành, đúng thật là .. lành như cô Tấm ! Vậy thì đã rõ là Bang thân thiện !! Bang tốt.. !!
Nhưng mà, lại nhưng mà .. ở đời những thứ như vậy cũng .. nhiều ! Thế thì còn cái gì nữa ở đây ?? À, thì ra vẫn còn các bác ạ. Nghe đi nghe lại, nghe tái nghe hồi tất cả các thể loại cùng Bang và vào các thời gian (sáng, trưa, chiều tối) khác nhau, tâm trạng khác nhau, thời điểm (tuổi tác) khác nhau, hoàn cảnh (thành công, thất bại, hạnh phúc, đắng cay..) rồi mới thấy Bang hiền lành, đôn hậu, ấm áp, nồng nàn, gần gũi như người vợ hiền lành vẫn ngày đêm gắn bó !! cao sang, quyền quý, óng ánh như nàng công chúa !! thuần khiết giống cánh rừng tĩnh lặng khi bình minh hé rạng, khi những giọt sương e ấp còn ngủ ngon lành trên những lá cỏ non !!
Và còn nhiều, nhiều nữa những tính cách của Bang mà phải nói rằng chỉ thực yêu nhau mới hiểu được lòng nhau ! Bang điềm tĩnh, Bang kín đáo, Bang ẩn giấu, Bang tiềm tàng, Bang kiêu sa ! Nói đến đây em chợt nhớ tới 1 đoạn thơ cổ với đại ý thế này :
" Tố nhân bất khả hữu kiêu ngạo thái,
Nhiên, bất khả vô kiêu ngạo cốt "
Có bao giờ các bác yêu Bang thấy Bang gửi trong từng thanh âm của riêng mình niềm kiêu hãnh, nét thanh tao ?? Bang cao ngạo trong yên lặng của lòng mình ?
Và, Bang - mãi là Bang - các ý kiến em đưa ra chẳng qua cũng như thể vẽ thêm chân cho rết !! Em yêu Bang, em quý Bang, em thương Bang và Bang hiểu lòng em lại càng dành cho em những tình cảm ấm áp, nồng nàn. Em và Bang ngày tháng sẻ chia với nhau những cảm xúc riêng của lòng mình. Em nhìn Bang và Bang lại nhìn em - nhứng ánh nhìn mà chỉ tình yêu mới có !!